Urodził się w 1932 roku w Kingston (Otario, Kanada).
Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Britisch Columbia i na Uniwersytecie w Waszyngtonie rozpoczął studia doktoranckie na Londyńskiej Szkole Ekonomicznej. W roku 1956 obronił pracę doktorską na temat „międzynarodowych przepływów kapitałowych“. Piastował różne funkcje i tak w latach 1966-1971 był profesorem ekonomii na Uniwersytecie w Chicago. Wykładał też na Uniwersytecie Stanford i w Instytucie Studiów Międzynarodowych w Genewie. Był również doradcą finansowym np. Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Centralnego USA. W roku 1974 przybył na Uniwersytet Columbia w Nowym Jorku, na wydział ekonomiczny i tam pozostał. Był konsultantem w dziedzinie wprowadzenia unii monetarnej w Europie. Dlatego nazywa się go „ojcem euro“.
Ukoronowaniem jego działalności jest Nagroda Nobla. Szwecka Akademia Nauk przyznała mu ją w 1999 roku w dziedzinie nauk ekonomicznych za wybitny wkład w analizę polityki pieniężnej i podatkowej w warunkach różnych
reźimów kursów wymiany oraz analizę optymalnych obszarów walutowych. Laureat swoim dorobkiem naukowym odpowiedział , w jaki sposób polityka pieniężna i podatkowa wpływa na integrację międzynarodowych rynków kapitałowych.
Robert Mundell położył podwaliny pod teorię, która do dziś obowiązuje w praktyce polityki ekonomicznej w dziedzinie monetarnej i narodowej polityki gospodarstw domowych poszczególnych gospodarek narodowych. Jego prace na temat „ problemów dynamiki monetarnej“ i „optymalnych obszarów walutowych „ inspirowały pokolenia naukowców.
Mimo, że jego prace mają już kilka dekad to dalej stanowią podstawę nauki w dziedzinie międzynarodowej makroekonomii. Badania te mają długofalowe znaczenie i różne możliwości zastosowania.
Unikalna jest wprost jego zdolność z niemal prorocką dokładnością definiowania problemów , które poźniej okazały się jako decydujące dla rozwoju międzynarodowej polityki monetarnej i międzynarodowych rynków kapitałowych.
W jaki sposób zależy działanie pieniądza i polityki gospodarstw domowych na gospodarkę narodową integrujących się międzynarodowych rynków kapitałowych?
W jaki sposób działanie to zależy, kiedy dany kraj utrzymuje sztywny kurs walutowy, a kiedy pozwala na wahania wartości
swojej waluty względem innych? Czy w ogóle kraj powinien mieć swoją narodową walutę? Takie odważne pytania stawiał Mundell i szukał na nie odpowiedzi. Przez to nadał całkowicie nowy kształt makroekonomii w dziedzinie wolnej ekonomii.
Najważniejsze jego artykuły pochodzą z lat 60 ubiegłego stulecia. Był wtedy jednym z wiodących intelektualistów w środowisku naukowym Uniwersytetu w Chicago. Wielu jego studentów z tego okresu stało się liczącymi naukowcami.
W słynnym artykule z roku 1963 modelu „Mundell-Fleming“opisuje krótkotrwały wpływ pieniądza i polityki fiskalnej na daną gospodarkę rynkową. Mundell zaliczył handel zagraniczny i międzynarodowe przepływy kapitałowe do tzw.
„Modelu IS-LM“, zamkniętej gospodarki, które odkrył inny noblista z roku 1972 John Hicks. To pozwoliło Mundellowi pokazać , że wpływ polityki stablizacyjnej zależy od tego, w jakiej ilości międzynarodowy kapitał jest mobilny. Dowiódł on zwłaszcza ogromnego znaczenia i zależności od systemów zmian kursowych. W płynnym systemie zmian kursowych polityka monetarna ma duży wpływ, a w polityce fiskalnej jest pozbawiona jakichkolwiek wpływów. Jeśli dany kraj posiada sztywny kurs walutowy, wtedy Bank Centralny musi interweniować na rynku walutowym, żeby ze względu na popyt krajowy na waluty obce, móc obronić ustalony kurs
wymiany. Wartość waluty w sytemie zmiennego kursu walutowego dyktuje rynek, dlatego Bank Centralny nie musi
interweniować na rynku walutowym. Polityka pieniężna w systemie zmiennych kursów walutowych jest natomiast bardzo skutecznym instrumentem gospodarki narodowej. Z dzisiejszego punkty widzenia funkcjonuje na zasadzie płynnych kursów walutowych i dużych przepływów kapitałowych. W latach 60 ubiegłego wieku wydawało się to niemożliwe. Prawie wszystkie kraje posiadały wtedy sztywne kursy walutowe. W latach 50 ubiegłego stulecia Kanada, rodzinny kraj Mundella przeszła na płynny kurs swojej waluty względem dolara amerykańskiego. Dalekowzroczna analiza Mundella wygrała w 1971 roku, gdy Stany Zjednoczone zrezygnowały z systemu międzynarodowego zarządzania walutami.
Prawie w tym samym czasie jak Mundell, podobne wyniki badań na temat polityki stablizacyjnej w gospodarce wolnorynkowej zaprezentował Markus Fleming. W ten sposób powstał model „niemożliwej trójcy“. Według tej teorii jest niemożliwe by rząd posiadał jednocześnie wszystkie trzy narzędzia do kontrolowania gospodarki, a mianowicie sztywny kurs walutowy, swobodny przepływ kapitału i niezależną politykę pieniężną. Obecnie większość krajów na świecie i prawie wszystkie kraje rozwinięte operują niezależną
polityką gospodarczą oraz zezwalają na swobodny przepływ kapitału, rezygnując ze sztywnych kursów walutowych. W przeciwieństwie do prac swoich ówczesnych kolegów, Mundell nie ograniczał się do krótkotrwałych fenomenów. Dynamika monetarna była kluczowym tematem wielu jego ważnych artykułów. Podkreślał on różnice w szybkości dostosowania się rynków towarowych i kapitałowych. Dowiódł, że kurs walutowy może osiągnąć bardzo wysoką stabilność w perspektywie długoterminowej, jeśli ustaną określone zakłócenia.
Innym wkładem Mundella była teoria polityki stablizacyjnej zakładająca, że całościowa polityka gospodarcza kraju powinna być koordynowana i znajdować się w jednych rękach. To rząd i Bank Centralny są każdorazowo odpowiedzialne za jeden instrument polityki stablizacyjnej. Mundell uważał, żeby obronić gospodarke narodową przed niestabilnością, cel i skuteczne instrumenty muszą być sobie wzajemnie podporządkowane.
W latach 60 ubiegłego stulecia kursy walutowe dominowały. Posiadanie waluty narodowej było wtedy absolutną koniecznością. W 1961 roku w swoim artykule pt. „Optimum Currency Areas“ postawił odważne pytanie: jaka liczba obszarów jest optymalna, by zrezygnować z suwerenności monetarnej na korzyść wspólnej waluty? Mundell wskazał na zalety wspólnej waluty, takie jak niższe koszty transakcji
handlowych. Ale widział też największą trudność, którą było utrzymanie zatrudnienia. Musiałyby spaść realne płace w niektórych regionach. Mundell akcentował znaczenie wysokiej mobilności pracy, by zaradzić tym problemom. Zdefiniował on jako optymalny obszar walutowy taką liczbę regionów, w których skłonność do migracji jest na tyle wysoka, by zapewnić pełne zatrudnienie, gdy wystąpią tzw. asymetryczne zakłócenia. Sposób i mądrość z jaką Munell ten problem sformułował, wywarł wpływ na całe pokolenia ekonomistów. Badania Mundella wniosły ogromny wkład w europejską wspólną walutę euro i dlatego Mundel jest nazywany „ojcem euro”.
Bardzo ciekawe jest spojrzenie Roberta Mundella na współczesną sytuację. Myśli o wspólnej, światowej walucie i szerokiej współpracy USA, Europy i Azji. Czy to jest realne, albo utopja, czas pokaże. Jednak jak dotąd prorocze wizje Mundella się urzeczywistniały.
Robert Mundell to bardzo bogata i ciekawa sylwetka. Szwecka Akademia Nauk uzasadniła przyznanie mu nagrody Nobla w 1999 roku słowami: „ mimo, że jego poglądy zostały sformułowane dziesiątki lat temu, są wybitne i nadal stanowią podstawę makroekonomii”.
Źródło: Staatsbibliothek Berlin.
Öffentliche Bibliothek Berlin.
Materiały z internetu.
